ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Ηράκλειο

Ο νομός Ηρακλείου είναι ο μεγαλύτερος της Κρήτης, έχει το μεγαλύτερο πληθυσμό131.000 κατοίκους, ενώ είναι και η πλουσιότερη περιοχή της έχοντας το μεγαλύτερο κατά κεφαλή εισόδημα. Ο νομός Ηρακλείου βρίσκεται ανάμεσα σε δύο οροσειρές, την Ίδη στα δυτικά και τη Δίκτη στα ανατολικά. Οι κοιλάδες πίσω από την πόλη του Ηρακλείου παράγουν κάποια από τα ωραιότερα σταφύλια που χρησιμοποιούνται είτε ως φαγώσιμα, είτε για την παραγωγή σταφίδας. Σ’ αυτές τις κοιλάδες ο Άγγλος αρχαιολόγος Άρθουρ Έβανς ανακάλυψε το μινωικό Παλάτι της Κνωσού, τα ερείπια ενός μεγάλου πολιτισμού. Η εύφορη Πεδιάδα της Μεσαράς καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια. Εκεί βρίσκονται σημαντικές μινωικές, ελληνικές και ρωμαϊκές αρχαιολογικές περιοχές οι μεγαλύτερες από τις οποίες είναι η Φαιστός, η Αγία Τριάδα και η Γόρτυνα. Στα νότια υπάρχει μία άλλη χαμηλή οροσειρά, ο “Κοφινάς”, που χωρίζει την πεδιάδα από την ακτή. Η εντυπωσιακή κορυφή του Ψηλορείτη, 2.456 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, είναι ορατή σχεδόν από όλα τα σημεία του νομού Ηρακλείου.

H Πόλη Ηρακλείου είναι η 4η μεγαλύτερη πόλη στην Ελλάδα, και διαθέτει το μεγαλύτερο λιμάνι στην Κρήτη, όπως και το μεγαλύτερο αεροδρόμιο. Το αεροδρόμιο Ηρακλείου είναι γνωστό και σαν Διεθνές Αεροδρόμιο Νίκος Καζαντζάκης, έχοντας πάρει το όνομα του πιο γνωστού συγγραφέα της Κρήτης διεθνώς.

Στο Ηράκλειο υπάρχουν 2 μεγάλα νοσοκομεία (Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και Βενιζέλειο Νοσοκομείο). Επίσης εδώ υπάρχουν οι Σχολές Θετικών Επιστημών και Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, (με 8.000 φοιτητές), εδώ εδρεύει το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ-FORTH) ένα από τά μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα της χώρας, καθώς και το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης (με 6.500 φοιτητές). Συνολικά, υπάρχουν 8 Πανεπιστημιακές σχολές και 11 Τεχνικές σχολές (ΤΕΙ).

Ηράκλειο ιστορία

Στα 3.000 περίπου χρόνια ζωής του, το Ηράκλειο έχει να επιδείξει μια πολυτάραχη ιστορία. Πότε κατοικήθηκε για πρώτη φορά ο χαμηλός λόφος, που σήμερα είναι το κέντρο της πόλης του Ηρακλείου, δεν είναι γνωστό με χρονολογική ακρίβεια. Άλλωστε στην αρχαιότητα το κύριο αστικό κέντρο ήταν η Κνωσός.

‘Οσο για το όνομα Ηράκλειο, αυτό πιθανότατα προέρχεται από τον Ιδαίο Ηρακλή, τον μυθικό πατέρα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Η ιστορία του Ηρακλείου μπορεί να χωριστεί στις παρακάτω περιόδους:

  • Μινωικό Ηράκλειο, δημιουργείται ο πρώτος οικισμός με το όνομα Ηράκλειο (9ος αιώνας π.Χ.)
  • Βυζαντινό Ηράκλειο ή Κάστρο
  • Αραβικό Ηράκλειο ή Χάνδακας
  • Μεγάλο Κάστρο, 2η βυζαντινή περίοδος
  • Ενετικό Ηράκλειο ή Κάντια
  • Τουρκικό Ηράκλειο
  • Το Ηράκλειο στις αρχές του 1900
  • Το Ηράκλειο στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο

Αξιοθέατα Νομού Ηρακλείου

Κνωσός

Το Μινωικό Παλάτι της Κνωσού βρίσκεται 5 χιλιόμετρα νοτιο-ανατολικά από το Ηράκλειο, στην κοιλάδα του ποταμού Καίρατου. Ο ποταμός πηγάζει από τις Αρχάνες, διασχίζει την Κνωσό και εκβάλλει στον Κατσαμπά, το μινωικό λιμάνι της Κνωσού.  Στα μινωικά χρόνια ο ποταμός είχε τρεχούμενο νερό όλη τη διάρκεια του χρόνου και οι γύρω λόφοι καλύπτονταν από βελανιδιές και κυπαρίσσια, εκεί που σήμερα βλέπουμε ελιές και αμπέλια. Οσο για τα πεύκα μέσα στην Κνωσό, αυτά φυτεύτηκαν από τον Εβανς. Η επί 9.000 χρόνια συνεχής κατοίκηση έχει επιφέρει μεγάλες αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον, που δεν μας επιτρέπουν να φανταστούμε εύκολα το πραγματικό Μινωικό τοπίο. Ο πρώτος οικισμός στην Κνωσό χρονολογείται γύρω στο 7.000 π.Χ., στη Νεολιθική Εποχή. Η οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη του οικισμού οδήγησε κατά τα τέλη της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. στην ανέγερση του μεγαλοπρεπούς ανακτόρου της Κνωσού. Η Κνωσός αποτέλεσε έδρα του μυθικού βασιλιά Μίνωα και το κυριότερο κέντρο εξουσίας στην Κρήτη.

Το Πρώτο αυτό Aνάκτορο καταστρέφεται κατά το 1.700 π.Χ. περίπου, αλλά ξανακτίζεται  για να καταστραφεί οριστικά πια από φωτιά το 1350 πΧ. Έκτοτε ο χώρος του ανακτόρου μετατρέπεται σε ιερό άλσος της Ρέας, αλλά δεν ξανακατοικείται.  Το ανάκτορο της Κνωσού αποτελεί το μνημειακό σύμβολο του μινωικού πολιτισμού σε ότι αφορά την κατασκευή, χρήση πολυτελών υλικών, αρχιτεκτονικού σχεδίου, προηγμένων τεχνικών δόμησης και το εντυπωσιακό μέγεθος του.

Φαιστός

Η Φαιστός, ή πιο σωστά το Μινωικό Ανάκτορο της Φαιστού, βρίσκεται στην νότιο-κεντρική Κρήτη, στην πεδιάδα της Μεσαράς, 55 χιλιόμετρα νότια από το Ηράκλειο και σε μικρή απόσταση από τον αρχαιολογικό χώρο στην Αγία Τριάδα, τον αρχαιολογικό χώρο στη Γόρτυνα και τα Μάταλα. Η Φαιστός είναι από ταους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην Κρήτη, και δέχεται πολλές χιλιάδες επισκεπτών κάθε χρόνο. Το μινωικό ανάκτορο της Φαιστού αντιστοιχεί σε ακμαία πόλη που, όχι τυχαία, αναπτύχθηκε στην έφορη πεδιάδα της Μεσαράς κατά τους προϊστορικούς χρόνους, δηλαδή από το 6.000 π.Χ. περίπου μέχρι και τον 1ο π.Χ. αιώνα, όπως επιβεβαιώνουν τα αρχαιολογικά ευρήματα. Το ανασκαφικό έργο στην ευρύτεη περιοχή της Φαιστού ξεκίνησε το 1900 από την ιταλική αρχαιολογική σχολή υπό την ηγεσία των Federico Halbherr και Luigi Pernier ενώ μετά τον πόλεμο ανέλαβε ο Doro Levi. Τα περισσότερα κτίσματα που βλέπει σήμερα ο επισκέπτης ανήκουν στην νεοανακτορική περίοδο δηλαδή 1700 – 1450 π.Χ. περίπου, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι αντίθετα με την Κνωσό δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια αναστήλωσης παρά μόνο συντήρηση.

Ανάκτορο των Μαλίων

Ανατολικά από τα σημερινά Μάλια βρίσκεται το μινωικό ανάκτορο των Μαλίων. Είναι το τρίτο σε μέγεθος ανάκτορο της μινωικής Κρήτης και είναι χτισμένο σε μια τοποθεσία προνομιακή, κοντά στη θάλασσα και πάνω στο δρόμο που συνδέει την ανατολική με την κεντρική Κρήτη. Το ανάκτορο των Μαλίων κατά τη μυθολογία χρησίμευε σαν κατοικία του Σαρπηδόνα, αδερφού του Μίνωα, και πρωτοχτίζεται το 1900 π.Χ. Ο προϋπάρχων ισχυρός οικισμός, από τον οποίο σώζονται συνοικίες γύρω από το ανάκτορο, μετατρέπεται έτσι σε ανακτορικό κέντρο-πόλη. Το πρώτο αυτό ανάκτορο καταστρέφεται γύρω στα 1700 π.Χ. και ανοικοδομείται γύρω στα 1650 π.Χ., στην ίδια θέση και με το ίδιο βασικό σχέδιο του παλιού. Τέλος, το 1450 π.Χ. καταστρέφεται και δεν κατοικείται ξανά. Μόνο στην περίοδο της μυκηναϊκής  κυριαρχίας χτίζεται ανάμεσα στα ερείπιά του ένα μικρό οικοδόμημα που μάλλον ήταν ένα ιερό. Στα Μάλια έχουμε την τύχη να περπατούμε στο πραγματικό ανάκτορο, έτσι όπως το αποκάλυψαν οι ανασκαφές των αρχαιολόγων. Το μεγαλύτερο μέρος των ορατών σήμερα ερειπίων ανήκει στο νεοανακτορικό συγκρότημα, το δεύτερο δηλαδή ανάκτορο, οι χώροι του οποίου οργανώνονται γύρω από 3 αυλές, την κεντρική, τη βόρεια και την «αυλή του πύργου». Πρόκειται για ένα ανάκτορο που προκαλεί το ενδιαφέρον του επισκέπτη για τις μεγαλοπρεπείς διαστάσεις του, το περίπλοκο σχέδιό του και τις πολλαπλές λεπτομέρειές του.

Αγια Πελαγία

Θεωρείται ένα από ξεχωριστά τουριστικά θέρετρα του νησιού και αποτελεί κομβικό σημείο για κάποιον που επιθυμεί να επισκεφτεί τα αξιοθέατα του νησιού.Ο οικισμός της Αγίας Πελαγίας είναι παραθαλάσσιος και τα σπίτια είναι χτισμένα γύρω από την ακτή με αμφιθεατρικό τρόπο. Δυτικά περιβάλλεται από το κόλπο της Λυγαριάς ενώ ανατολικά από το κόλπο του Μονοναύτη. Είναι απαραίτητο να σημειωθεί πως η θέα που προσφέρεται είναι εκπληκτική.Η Αγία Πελαγία αποτελεί πόλο έλξης για τις παραλίες της. Καθώς βρίσκεται “προστατευμένη” από τον κόλπο, η θάλασσα παραμένει ήρεμη και καθαρή ανεξαρτήτως αν φυσάει στο Κρητικό Πέλαγος. Εκτός από την εκπληκτική θάλασσα, οι χρυσαφένιες αμμουδιές παίζουν το δικό τους σημαντικό ρόλο για την προσέλκυση των τουριστών. Αν κάποιος επιθυμεί παραλίες με λιγότερο κόσμο, μπορεί να επισκεφτεί τη δυτική πλευρά της Αγίας Πελαγίας, όπου βρίσκονται οι παραλίες Κλαδισσός, Ψαρομούρα, Μονοναύτης.

Cretaquarium

To Cretaquarium – Θαλασσόκοσμος επίσημα ξεκίνησε τη λειτουργία του το Δεκέμβριο του 2005, στη πόλη των Γουρνών στην Κρήτη, 15 χλμ. ανατολικά της πόλης του Ηρακλείου. Σε μια τοποθεσία που αποτελεί ένα μοναδικό πάρκο έρευνας, εκπαίδευσης, πολιτισμού και αναψυχής το οποίο σκοπό έχει να προωθεί και να διαχέει την γνώση για το θαλάσσιο περιβάλλον. To Cretaquarium επινοήθηκε από τους υπαλλήλους του πρώην Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης, είναι δηλαδή δημιούργημα του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών και έτσι υποστηρίζεται από τη γνώση την εξειδίκευση και την καινοτομία που οι Έλληνες Επιστήμονες του Υδάτινου περιβάλλοντος έχουν αναπτύξει τα τελευταία 20 χρόνια. Εξερευνήστε τον κόσμο της θάλασσας της Μεσογείου από κοντά και θαυμάστε τα εκατοντάδες είδη που ζουν τη ζωή τους κάτω από τα κύματα.

Χερσόνησσος

Η Χερσόνησος βρίσκεται 26 χιλιόμετρα ανατολικά του Ηρακλείου στην εθνική οδό. Το παραθαλάσσιο θέρετρο του Λιμένα Χερσονήσου είναι μια πολυσύχναστη πόλη όλο το χρόνο, αντίθετα με την υπόλοιπη Κρήτη όπου μερικά ξενοδοχεία και εστιατόρια είναι ανοιχτά μόνο κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Τα τουριστικά γραφεία κάνουν κρατήσεις στα περισσότερα από τα ξενοδοχεία, πράγμα που κάνει από πολύ δύσκολο έως αδύνατο να βρείτε δωμάτιο. Αποτελούσε σημαντικό κέντρο εμπορικών συναλλαγών στους αρχαίους χρόνους. Η Χερσόνησος ήταν το λιμάνι της πόλης Ληττός (κοντά στο Καστέλι, Πεδιάδος). Αργότερα η πόλη ήταν αυτόνομη και οι κάτοικοί της εξέδιδαν το δικό τους νόμισμα, το οποίο απεικόνιζε την κεφαλή της Άρτεμης από τη μια πλευρά και του Απόλλωνα με τη λύρα του από την άλλη. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι η Χερσόνησος ήταν ο τόπος όπου βρισκόταν ένας ναός αφιερωμένος στη Βριτομάρτη, τη “γλυκιά παρθένα” που αργότερα ταυτίστηκε με τη θεά Άρτεμη. Τα απομεινάρια του ναού καθώς και κάποιων άλλων κτιρίων βρέθηκαν στην περιοχή του Ελληνικού Λιβαδιού. Ακριβώς έξω από το ανατολικό μέρος του λιμανιού της Χερσονήσου βρίσκονται τα ερείπια κάποιων λιμενικών έργων της Ελληνιστικής Εποχής.

Ζαρός

Το μεγάλο και πανέμορφο χωριό Ζαρός έχει περίπου 2250 κατοίκους και βρίσκεται 45 χιλιόμετρα από την πόλη του Ηρακλείου σε μία περιοχή γεμάτη με όμορφα δέντρα και αγροτικά προϊόντα. Το χωριό είναι διάσημο για την άριστη ποιότητα των τρεχούμενων νερών του τα οποία συγκεντρώνονται σε κανάλια και ποτίζουν τη βλάστηση. Μια μικρή όασης έχει σχηματιστεί κοντά στην πηγή Βότομος και έχει μεγάλα πλατάνια, ένα παραδοσιακό μύλο και πέτρινες πηγές. Αυτό το πανέμορφο σημείο έχει μετατραπεί σε κέντρο αναψυχής και εκεί βρίσκεται και το μοναδικό ξενοδοχείο του χωριού Το γραφικό χωριό Νύριτος (3,5 χιλιόμετρα μακριά) είναι αξιοθέατο για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Η σπηλιά Καμάρες είναι επίσης μερικά χιλιόμετρα μακριά και είχε ανακαλυφθεί από έναν χωρικό το 1890. Εκεί, Άγγλοι αρχαιολόγοι βρήκαν πολλά Μινωικά πολύχρωμα αγγεία τα οποία ονομάζονται «Καμαραϊκά» και μπορεί κάνεις να τα δει στο αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μονή Βροντησίου, η οποία χτίστηκε τον 14ο αιώνα και υπήρξε σπουδαίο πνευματικό κέντρο. Η κεντρική εκκλησία καθώς και πολλά κελιά της μονής καταστράφηκαν κατά την επανάσταση του 1866.

Πολυάριθμες είναι οι παραλίες στις οποίες αξίζει να κολυμπήσετε:

Αγια Πελαγία, Αμμουδάρα , Ανισσαράς, Γουβες  καθώς και τα κοσμοπολίτικα  Μαλια.